goście festiwalu

Jego życiorysem można by obdzielić kilkadziesiąt osób. Urodził się w 1926 r. w Druskiennikach, które wtedy były w Polsce. Szkolne lata spędził w Łodzi. To co przeżył jako nastolatek w czasach pogardy – łódzkie getto, obozy w Auschwitz i Buchenwaldzie, zaangażowanie w ruch oporu, dwa marsze śmierci – wywarło wpływ na całe jego późniejsze życie.

Po wojnie studiował prawo i historię na Uniwersytecie Wrocławskim. We Wrocławiu zaczynał swoją przygodę z dziennikarstwem. Od czasów polskiego Października 1956 r - redaktor naczelny Sztandaru Młodych, od ponad 60 lat szef działu historycznego tygodnika Polityka, autor i współautor ponad 800 tekstów, pomysłodawca wielu akcji i konkursów pamiętnikarskich ogłaszanych na łamach tygodnika, wreszcie twórca Nagrody Historycznej Polityki, która w tym roku obchodziła jubileusz 60-lecia. Wokół tej nagrody Marian Turski zgromadził najwybitniejszych polskich historyków.

Wzorcowy typ inteligenta – oczytany, władający biegle wieloma językami, człowiek ciekawy świata, głodny ludzi i zdarzeń. Dysponujący znakomitą pamięcią, również do szczegółów i detali. Zaangażowany lewicowiec. Jego pogląd na świat kształtował się wśród kolegów z Lewicy Związkowej w łódzkim getcie. Dostrzegający krzywdę ludzką i nierówności społeczne nie tylko w Polsce ale i na świecie. Znane jest jego zaangażowanie w poparcie ruchów wyzwoleńczych w Afryce. Do rangi symbolu urasta udział Mariana w marszu z Martinem Lutherem Kingiem z Selmy do Montgomery w Alabamie w 1965 r.

Od pół wieku zaangażowany w kształtowanie jak najlepszych stosunków polsko-żydowskich, gorący orędownik pojednania polsko-niemieckiego, wreszcie strażnik i kustosz pamięci Żydów Polskich. Uhonorowany najwyższymi odznaczeniami wielu państw, w tym Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Polonia Restituta, francuskim Orderem Legii Honorowej i Wielkim Krzyżem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec.

Dla porządku wymieńmy jeszcze tylko oficjalne funkcje , które piastuje: Wiceprezydent Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego, Przewodniczący Rady Muzeum Historii Żydów Polskich, Wiceprzewodniczący Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny, Członek Rady Miejsca Pamięci Dom Konferencji Wannsee. W styczniu 2019 r. - na zaproszenie Sekretarza generalnego ONZ - przemawiał w czasie uroczystej sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ poświęconej pamięci ofiar Holokaustu i prawom człowieka.

fot. z archiwum "Polityki"